اسلام پیروان خود را با اصرار فراوان وادار به کسب دانش مىکند، تا جائیکه طلب علم را براى هر زن و مرد مسلمان واجب مىداند،وبر این عمل اجرو پاداش گرانی قرار داده که حتی یک ساعت تفکر مسلمان را بالاتر از سالها عبادت قرار داده.
اسلام تنها مردم را به فراگرفتن علوم دینى تشویق نمىکند، بلکه پیروان خود را به فراگرفتن هر دانشى وا مىدارد، تا جائیکه علما فتوى مىدهند به وجوب تعلیم تمامى صنعتهاى لازمه به نحو وجوب کفائى، و این حدیث نیز همین معنى را مىرساند، زیرا در آن متعلق حذف شده است، و در زبان عرب حذف متعلق افاده عموم مىدهد.
حدیث این است که پیامبر خدا(ص) مىفرماید: (طلب العلم فریضة على کل مسلم و مسلمة)(1) یعنى: (فرا گرفتن دانش بر هر زن و مرد مسلمانى واجب است) در این حدیث حضرت نفرموده است: (طلب علم دین...) یا (طلب علم قرآن) یا (طلب علم ریاضیات).
مؤید این مطلب فرمایش على(ع) است که مىفرماید: (ارزش هرکس بآنى است که خوب مىداند)(2) و پیش از فرمایش حضرت و گفتار على(ع) قرآن مجید در این باره فرموده است: (آیا کسانى که عالم هستند، با کسانى که از دانش بىبهرهاند یکسان خواهند بود؟)(3)
یعنى آیا کسیکه علم قرآن را مىداند با کسى که نمىداند یکسان است؟ آیا کسى که علم طب را مىداند با کسى که از دانش طب بىبهره است مساوى خواهد بود؟ و آیا کسیکه علم ریاضیات مىداند با کسى که از ریاضیات بىبهره است مساوى خواهد بود؟ همچنین راجع به دانش اتمى... تاریخ... سیاست... اقتصاد و...
پیامبر به یاران خود مىفرمود: با قطار عالم، و در اعماق فضا و در دل دریا به سراغ علم و دانش بگردید، و فرموده است: (بسراغ دانش بروید گرچه رفتن به چین باشد)(4) و برشما روشن است که در زمانهاى قدیم مسافرت نمودن از مدینه تا چین چقدر طاقتفرسا بوده و چقدر مدت و زمان لازم داشته است؛ شاید یکسال راهپیمائى داشته است.
علاوه بر این در چین از علوم دینى و علم اسلام خبرى نبوده است، تنها در آنجا از ادیان گذشته و علوم دنیوى وجود داشته است.
آیا این روایت بزرگترین شاهد نیست بر اینکه اسلام دین علم و دانش است، و هر دانشى را لازم مىداند، و اسلام دین حق است؟ اگر اسلام دین باطلى بود از علم و دانش مىترسید هماهنگونه که مىدانید هر باطلى از روشنائى گریزان است تا واقعیتش بر دیگران...
اولین سورهاى از قرآن که بر پیامبر نازل شده است (بنا به نظر عدهاى از علما) سوره (علق) مىباشد که در ابتداى آن مىفرماید: (بخوان بنام خدایت که آفریده است و... دانش قلم را به انسان آموخته است..)(5).
خداوند در این سوره (خواندن.. و نوشتن) را یادآور شده است که این دو هنر اساس دانش (و کلید علوم) است.. از این مهمتر پیامبر خدا فرموده است: (اگر دانش در ثریا باشد مردانى از فارس بدان دست خواهند یافت)(6) .
اگر در این حدیث فارس را بغیر عربى تفسیر کنیم(7) همانگونه که (عجم در برابر عرب است) مىتوان گفت: در این حدیث اشارهاى به سفرهاى اخیر فضانوردان به کره ماه مىباشد، و مژدهاى است براى رسیدن بشر به کره ثریا که از ماه و سیارات دیگر بما دورتر است.
ممکن است بگوئیم: فرموده حضرت فرمانى است که بصورت خبر بیان شده است؛ که مىفرماید: اى مردم جهان بروید در عمق فضا تا به کره ثریا برسید، همانگونه که علماى ادبیات عرب مىگویند: هرگاه به فرزندم گفتم: شما فردا به مدرسه مىروى، به این معنا است که (باید فردا به مدرسه بروى) یا آنکه تاجرى به فرزندش مىگوید: (اگر سود در سرزمین دشمن هم باشد فرزندم آنرا بچنگ خواهد آورد).
معناى این گفتار هم آنستکه تاجر فرزند خود را وادار مىکند که سود بازرگانى راحتى در سرزمین دشمن هم باید بچنگ بیاورد، و اینکه فرزندش براى این کار سزاوار است، ولذا ما منتظریم که روزى فرا رسد، و بشر پا بکره ثریا بگذارد.
چنانکه خودتان آگاهید هنگامیکه دانشمندان فضائى شوروى اولین قمر مصنوعى خود را به فضا پرتاب کردند، فریاد برخى از روحانیون مسیحى به اعتراض بلند شد که این عمل از شوروى دخالت در ملکوت الهى است!، در حالیکه علماى اسلام در همان جریان این موفقیت علمى را بجهان بشریت تبریک گفتند؛ و این جریان را به عنوان اثبات کننده فرمایشات و پیشبینىهاى حضرت رسول(ص) شمردند..(8)
على(ع) که شاگرد پیامبر و وصى و جانشین آن حضرت است، و مسلمانان همگى معتقدند که او امام بزرگ و رهبرى عالیمقام است،بر منبر کوفه چنین بیان فرموده : (از راههاى آسمان از من بپرسید که من به راههاى آسمان از راههاى زمین آشناتر مىباشم).
آیا این گفتار دلالت نمىکند بر اینکه آنحضرت از اوضاع کواکب اطلاع درستى داشته است، و پیش از آنکه بشر به این موضوعات برسد چهارده قرن پیش حضرت به آن رسیده بود، در حالیکه فلاسفه از پنجهزار سال پیش عقیده داشتهاند که بالا رفتن انسان بسوى آسمان و خرق والتیام افلاک جزء محالات است...
و علاوه بر اینها در قرآن مجید آیهاى هست که تفسیر به فضانوردى و دریا نوردى مىشود، و این آیه چنین است: (اى گروه جن و انس اگر توانستید که از اقطار آسمانها و زمین عبور کنید، بگذرید، ولى در آسمانها و زمین نفوذ نخواهید کرد مگر با قدرت و تسلط)(9) و علما این قدرت را به قدرت علمى تفسیر مىکنند.
پاگرد
1 ـ نهجالفصاحه ص403 حدیث.
2 ـ نهج البلاغه ـ حکم (قیمة کل امرء ما یحسنه).
3 ـ سوره زمر آیه : (هل یستوى الذین یعلمون والذین لا یعلمون).
4 ـ نهجالفصاحه (اطلبوا العلم ولو بالصین).
5 ـ سوره قلم ایه : (اقرأ باسم ربک الذى خلق... الذى علم بالقلم).
6 ـ نهجالفصاحه : (لوکان العلم معلقا بالثریا لتناوله قوم من أبناء فارس).
7 ـ و شاید حدیث اشاره بدانشمندان فضائى ایرانى باشد که در پایگاه هوستون در تهیه آپلو نقش عمدهاى دارند.
8 ـ این جریان را در ایران روزنامه وظیفه شماره230 که نزد ما موجود است، ضمن مقالهاى نقل مىکند که: از طرفى شوراى بینالمللى کلیسا به خروشچف اعتراض مىکند، و از طرف دیگر از قول خبرگزارى خاورمیانه نقل مىکند که رئیس جامعالازهر شیخ محمود شلتوت این پیشرفت علمى را تبریک مىگوید.
9 ـ سوره الرحمن آیه : (یا معشرالجن والانس ان استطعتم ان تنفذوا من اقطار السموات والارض فانفذوا لا تنفذون الا بسلطان).
